سن مسئولیت کیفری از نظر فقها
نظرات فقها به عنوان کارشناسان اسلامی و کسانی که مجوز استفاده از منابع احکام اسلامی (کتاب ، سنت ، عقل و اجماع ) را به علت دراختیار داشتن ابزارهای استفاده از آن منابع دارند بسیار مهم و لازم الاتباع برای پیروان دین اسلام است .
1-1-1- نظر مشهور فقهای امامیه
مشهور فقهای امامیه ، سن مسئولیت کیفری را برای پسران ، پانزده سال کامل و برای دختران ، نه سال کامل می دانند . عمده ترین دلیل مشهور در سن مسئولیت کیفری ، به روایت حمزه بن حمران است که قبلاً ذکر شد .
1-1-2- اقوال مخالف مشهور فقها
دربرابر نظر مشهور فقهای امامیه ، آرای مخالفی وجود دارد که اگرچه با هم تفاوت هایی دارند ولی از حیث مخالف بودن با قول مشهور فقها با هم موافقند .
اقوال مخالف مشهور را می توان به دو دسته تقسیم کرد :
1)گروهی از فقها و محققان با توجه به روایاتی که در باب روزه وارد شده یا اخباری که در ابواب مختلف احکام به ما رسیده است برای تکالیف مختلف ، مراتبی را در نظر گرفته و سنین خاصی را برای هر تکلیف معین کرده اند که می توان فیض کاشانی اشاره کرد :
مرحوم فیض کاشانی :
جمع بین روایات ایجاب می کند که بلوغ سنی ، مراتب مختلفی نسبت به تکالیف مختلف داشته باشد . همان طور که از احادیث روزه به دست می آید بر دختر ، قبل از پایان سیزده سالگی ، روزه واجب نیست مگر این که قبل از این سن ، حیض شود از روایات حدود نیز استفاده می گردد که در نه سالگی ، حد بر دختران جاری می شود و روایات دیگری در باب وصیت و عتق دلالت دارد که از کودکن ده ساله ، این قراردادها صحیح است .
2)با توجه به آیات و روایاتی که احتلام و حیض را ملاک بلوغ دانسته اند پدیده بلوغ ، یک امر تکوینی است و مراد از بلوغ در اسلام ، بلوغ جنسی بوده و علامت و نشانه قاطع آن در پسر ، رسیدن به حد احتلام و در دختر ، دیدن خون حیض است .
استاد معرفت :
ملاک اصلی بلوغ در پسران ، رسیدن به حالت احتلام و در دختران ، رسیدن به سن رشد زنانگی که با احراز خون حیض صورت می گیرد است ، بلوغ یک امر طبیعی است و نقش شارع مقدس ، بیان امارات و علائم متداول است و هیچگونه تعبد شرعی در چنین زمینه های طبیعی درکار نیست . [1]
[1] - اصغری ، عبدالرضا ، سن مسئولیت کیفری در حقوق اسلام ، نشریه : مجله دانشگاه علوم اسلامی رضوی ، شماره 37 ص 90-91
پیشنهاد ویژه دانلود هزاران تحقیق و مقاله حقوقی